Dünyanın en büyük üç ekonomisinden biri olan Çin Halk Cumhuriyeti'nin, Afrika ülkelerinin 2020 yılı sonuna kadar ödemesi gereken faizsiz kredi borçlarını iptal etmesi, dünyada ki diğer ülkelerin Çin'e olan borcunu düşündürdü.

Covid-19 salgını sonrası Çin-Afrika Zirvesi"nde konuşan Çin Devlet Başkanı Afrika ülkelerinin bu yıl sonu vadesi dolan faizsiz kredi ödemelerini sileceğini bildirdi. 

Johns Hopkins Üniversitesinin Çin-Afrika Araştırma İnisiyatifinin verilerine göre, Çin hükümeti ve bankaları, Afrika ülkelerine 2000-2017 yıllarında yaklaşık 143 milyar dolar kredi verdi.

Harvard Business Review verilerine göreyse Çin devleti ve devlete bağlı bankalarla diğer kuruluşlar dünyadaki 150'yi aşkın ülkeye bugüne kadar 1.5 trilyon ABD Doları kredi verdi. 

Bu muazzam büyüklükte ki kredileri nasıl verdiği ve bir yazar yorumu olarak bunun gelecekte dünyaya maliyetini bir düşünün.. 

Bu yönüyle Çin devleti Dünya Bankası, IMF ve OECD gibi uluslararası kuruluşların borç verdiği toplam kredi miktarını dan daha fazla kredi vermiş görünüyor. 

Gelişmekte olan Asya ve Afrika ülkelerinin Çin'e yüklü miktar borcu var

Cibuti, Okyanusya ülkesi Tonga, Maldivler, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kırgızistan, Kamboçya, Nijer, Laos, Zambia, Samoa, Manuatu ve Moğolistan gibi ülkeler Çin'e gayri safi milli hasılalarının yüzde 20'sinden fazla kredi borçları bulunuyor.

Afrika ülkeleri zor durumda olan ekonomilerinin düzelmesi için G-20 ülkelerine "borçlarının silinmesi ya da ertelenmesi" çağrısında bulunmuştu.

Son 20 senede katma değerli üretim yapan Çinli firmalar bu süre zarfında dünyaya en çok borç veren kurumlar olurken, dünyadaki tüm gayri safi hasılanın yüzde 5'ini oluşturdu.

Çin devleti OECD gibi kuruluşlara üye olmadığı için dünya ülkelerine ne kadar borç verdiği tam olarak bilinemiyor. Pekin hükümeti bu konuyla alakalı veri de paylaşmadığı için dünya ülkelerinin Çin'e olan 1.5 trilyon dolar borcunun çok daha fazla olduğu düşünülüyor. Zira Moody’s ve Standard & Poor gibi ekonomiyle alakalı veri toplayan ya da Bloomberg gibi kredi veren özel sektöre odaklanan kuruluşların bu alanda kullanabilecekleri net sayısal bilgileri bulunmuyor.

1949'da kurulan modern Çin Halk Cumhuriyeti bu tarihten 2017 yılına kadar dünya ülkelerine yaklaşık 2000 defa kredi verdi ve 3000'den fazla da hibe desteğinde bulundu. Çinli kuruluşların verdiği kredilerin çoğu finans yardımı, yatırım, altyapı, enerji ve madencilik alanlarında kullanıldı.

Çinli kuruluşların verdiği kredi şekli Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa ülkelerinin aksine genelde özel sektör merkezli. Bu sebeple Çinli firmalar kredi verirken faiz oranlarını yüksek tutuyor ve özel sektöre yakın rakamlarla çalışıyor. Dünya Bankası ya da IMF gibi uluslararası resmi kuruluşların kredi faiz oranları Çinli firmalara göre çok daha düşük.

Bunun yanında Çin kredi verirken, kurumların ya da devletlerin gelir kaynaklarını gözeterek geri ödemeleri gelir miktarına göre garanti altına alıyor. Çinli şirketler yabancı kurum ve hükümetlerin ürün ihracatı oranlarına dikkat ediyor.

Görünen o ki ekonomik ve askeri anlamda Amerika nasıl 70-80 yıldır dünyaya bela oldu ise, korkarım ki Çin ABD yi aratacak.. Çin'in bu önlenemez ve aşırı büyümesi dünyaya ve özellikle Müslüman dünyasına (uygurlar örneğinde olduğu gibi) çok büyük zararlar verecek.. 

Adamlar amerikayı baştan keşfetmiyorlar.. ticareti kuralına göre ve önemli öngörüler de bulunarak yol alıyorlar.. Kaynakları sınırsız ve çok çeşitli olan güzel ülkem neden üretim ekonomisine bir türlü geçemiyor..

İleride dünyanın ticaret merkezi haline gelecek olan Afrika'ya Çin'den daha yakın olmamıza rağmen neden Çin'in gerisinde kalıyoruz..